Seks hoort bij het leven

Seks hoort bij het leven
Adelante organiseert sessies gedurende de eerste maanden van de revalidatie om thema’s te bespreken en je van informatie te voorzien. De thema’s variëren van blaas-darm tot maatschappelijke uitdagingen en een ander thema is intimiteit.

Nel is de intimiteitsverpleegkundige en is gedurende mijn verblijf in Adelante het aanspreekpunt met betrekking tot vragen over seks. Mijn hoofd staat er op dat moment echter niet naar. Ik ben nog bezig met het trainen van mijn rompstabiliteit en de grip versterken om mes en vork vast te pakken.

Na een symposium waarin Pascalle ik geïnterviewd werden door Nel over intimiteit, komt Nel met de vraag of we ook mee willen werken aan een artikel in Support Magazine, een blad waarin veel aspecten m.b.t. invaliditeit belicht worden.

Bij deze het interview uit Support Magazine

Seks hoort bij het leven
(ook als het niet meer kan zoals voorheen)
Na een ongeval of ziekte verandert alles in je leven, dus ook de manier waarop je seks hebt. Intimiteitsverpleegkundige Nelleke van Winkelhof: “Een vluggertje op de wasmachine zit er veelal niet meer in, maar er is nog veel wat wel kan.”
Op aanraden van de afdelingsarts is verpleegkundige Nelleke van Winkelhof zich twintig jaar geleden gaan specialiseren in seksualiteit en intimiteit met een dwarslaesie. “Sindsdien houd ik één keer in de maand spreekuur. Veel te weinig eigenlijk, gelukkig sta ik zelf ook nog aan het bed. Hierdoor kan ik eventuele onzekerheden of vragen signaleren en meteen met de revalidant in gesprek gaan. En ze weten me vaak zelf ook goed te vinden.”

Eerst staat je hoofd er niet naar
“Nelleke is een heel open persoon,” vertelt Jos Wetzels, die vijf jaar geleden in Adelante revalideerde vanwege een racefietsongeval. “Ze geeft je het vertrouwen dat je echt bij haar terecht kunt. In het begin van het revalidatieproces werd ik aan haar voorgesteld en iets later was er een informatiemiddag over seksualiteit en intimiteit, maar eerlijk gezegd stond mijn hoofd er toen helemaal nog niet naar. Ik was aan het overleven. Na een aantal maanden schoten er toch wat gedachten door mijn hoofd. Zo kwam Nelleke me ’s nachts een keer helpen met katheteriseren. De arts had me verteld dat ik geen erectie meer kon krijgen en toch had ik het idee dat ik daar nog wel iets voelde.” Nelleke knikt. “Dit gebeurt in het begin wel vaker, je denkt dat het zo is, dat is normaal.”

Seks plannen
“Gaandeweg krijg je natuurlijk ook een band,” vervolgt Nelleke haar verhaal. “Tijdens het revalidatieproces zoek ik een geschikt moment om met de revalidant – al dan niet met de partner, want voor hem of haar is het even belangrijk – in gesprek te gaan over seks. Hiervoor maak ik gebruik van mijn koffer met hulpmiddelen. Ik vertel dat het normaal is dat je na een trauma je lichaam weer opnieuw moet gaan ontdekken, ook op het gebied van seks. Een vluggertje op de wasmachine zit er veelal niet meer in. De spontaniteit is vaak ver te zoeken. Wil je seks? Dan moet je dat plannen. Bij incontinentie is het bijvoorbeeld belangrijk om eerst je blaas en darmen te legen anders loop je kans om je ontlasting te verliezen tijdens het vrijen. Een erectie krijgen is in veel gevallen niet meer mogelijk zonder Viagra of Cialis. Dit pilletje moet je wel van tevoren innemen. Andere dingen die ik in mijn koffer heb zijn verschillende soorten vibrators en hulpmiddelen. Veelal begint een gesprek een beetje giechelig en ongemakkelijk, daarna ontstaan de ruimte om samen te kijken wat de behoefte is, want er kan nog veel wel op het gebied van seksualiteit en intimiteit. Bij revalidanten merk ik bijvoorbeeld dat de oren heel gevoelig worden of de tepels of de binnenkant van een arm. Doordat het ene deel van je lichaam verlamd raakt, verplaatsen erogene zones zich. Het gevoel van een orgasme zit uiteindelijk in je hersenen.”

Knoevelen
Jos: “Mijn vrouw Pascalle en ik hebben ook met Nelleke gesproken. Ik was 53 jaar toen ik mijn dwarslaesie opliep en miste de seks eigenlijk helemaal niet zo want ik was bezig met mijn revalidatie. Het is heel belangrijk om daarover eerlijk te zijn naar elkaar. Nelleke heeft met ons meegedacht over wat we nog wel samen konden doen om tegemoet te komen aan Pascalles behoeften. We hebben het fijn met elkaar. En we merken dat elkaar vasthouden en knuffelen, die momenten van intimiteit, nu nog waardevoller zijn dan voorheen. Knoevelen noemen we dit op z’n Limburgs.”

Praten, desnoods op papier
“Het is inderdaad wat Jos zegt,” benadrukt Nelleke, “eerlijk zijn en praten over je gevoelens is enorm belangrijk, hoe moeilijk ook. Je hoeft niet in stilte te struggelen met vragen over erectieproblemen, kinderwens, spasmes tijdens de seks en hoe je überhaupt seks kunt hebben met een rolstoel onder je kont. Seks hoort bij het leven en het is logisch dat je vragen hebt nu alles anders is dan voorheen. Stap over je gêne heen en vertel waar je mee zit. Vind je het moeilijk om te praten, zet je gedachten, angsten, twijfels en vragen dan op papier. Laatst had ik een gesprek met een stel waarvan de vrouw echt niet hardop over seks kon praten, zij schreef alles in een schriftje wat haar partner vervolgens las. Op deze manier zijn ze weer nader tot elkaar gekomen. Daar word ik zo gelukkig van. Ook als ik hoor dat een voormalig revalidant een kind heeft gekregen of na een scheiding weer gelukkig is in de liefde of de stap heeft genomen om af en toe samen te zijn met een seksverzorgende. Het is overigens niet zo dat ik alleen de revalidanten aanmoedig om over seks te praten, ik promoot het ook bij collega’s en artsen. Verder geef ik workshops en les op scholen.

Bron: Support Magazine Deel 6 2021